UWAGA! Ta strona i zawarte na niej informacje nie są już aktualne!  Zapraszam na moją nową

 witrynę pod adresem www.skalba.com oraz na stronę www.facebook.com/Krzysztof-Skałba

WYMIANA PROGÓW - progi ze stali nierdzewnej

Jako jeden z nielicznych serwisów w Polsce posiadam w ofercie progi ze stali nierdzewnej.
Mimo znacznie wyższej ceny, ich przewaga nad progami tradycyjnymi jest tak duża, że każdy mój klient decydujący się na wymianę progów, wybiera obecnie progi stalowe, a są wśród nich i tacy, którzy przynoszą do wymiany progów fabrycznie nowe instrumenty.
I nie chodzi tu wcale o wyjątkową trwałość tych progów, ale o absolutnie fenomenalny komfort gry na nich.
Wystarczy raz wziąć do ręki gitarę ze stalowymi progami, aby po paru rifach i zagrywkach stwierdzić: chcę mieć takie progi w swojej gitarze!
Poprawnie wykonane progi ze stali nierdzewnej są bowiem idealnie gładkie i lśniące. Nie stawiają strunom najmniejszego oporu przy wibracie i podciąganiu. Są odporne na pot i nie śniedzieją z czasem. Nawet po wielu latach intensywnej eksploatacji wyglądają jak nowe.
Progi ze stali nierdzewnej są znacznie twardsze od tradycyjnych i przez to trudniejsze w montażu i obróbce. Stąd bierze się wysoka cena tych progów i również z tego powodu nie znajdziesz ich praktycznie w żadnej seryjnie produkowanej gitarze. Tylko niektóre Custom Shopy na świecie oferują stalowe progi, przeważnie jako opcję za dopłatą.
Najlepsze obecnie na rynku progi ze stali nierdzewnej produkuje firma Jescar i wyłącznie te progi używam w moim serwisie. Wyróżniają się bardzo wysoką twardością, wąską tolerancją wymiarową i doskonałym wykończeniem. Dostępne są w wielu rozmiarach, odpowiednich do każdej gitary i basu oraz do innych instrumentów progowych.

Rozmiar progów

Wybór rozmiaru progów jest sprawą indywidualną i powinien zależeć głównie od używanej techniki gry. Przy tradycyjnych progach trzeba też wziąć pod uwagę ich trwałość. Małe rozmiary progów NS18% zużywają się bowiem bardzo szybko, szczególnie w gitarach basowych. Dla progów ze stali nierdzewnej problem trwałości praktycznie nie istnieje i w każdej gitarze czy basie można zastosować dowolny rozmiar.
Pierwsze progi w gitarach były wąskie i niskie. Nadal dla gitary klasycznej takie progi są najlepsze. Szersze progi wygodniejsze są do zmian pozycji na gryfie i glissanda. Ale jeżeli są przy tym mocno spłaszczone (jak w większości seryjnie produkowanych gitar) instrument przestaje stroić. Przy wysokich progach łatwiej podciągać struny, ale równie łatwo grać nie czysto przez zbyt silne dociskanie strun do podstrunnicy. Przyjęło się też uważać, iż duże progi, dzięki większej masie, wydłużają sustain, natomiast małe progi pozwalają odegrać większą rolę drewnu i konstrukcji instrumentu. Osobiście jednak nie przywiązuję zbyt dużej wagi do tych teorii. Jak widać, wszystkie rozmiary mają swoje zalety i wady. Stąd najbardziej uniwersalne i obecnie najpopularniejsze są progi średniej wielkości.

Obecnie posiadam w ofercie kilkanaście rozmiarów progów ze stali nierdzewnej:

Rozmiary podstawowe (dla porównania rozmiar Medium 95x47 zaznaczony linią przerywaną):

Small 80x37 to najmniejszy dostępny rozmiar i mój ulubiony. Małe progi wracają do łask i nie bez przyczyny. Wąskie i niskie progi idealnie stroją, co szczególnie ważne jest przy grze akordami. Niewielka masa naturalnie predysponuje je do instrumentów akustycznych i półakustycznych. Tych progów prawie nie czuje się pod palcami - szybkie zmiany pozycji są łatwe i "bezbolesne". Tradycyjnie popularne są wśród gitarzystów klasycznych, akustycznych i jazzowych, ale wszyscy gitarzyści rytmiczni (również ci od najcięższych odmian metalu) będą zachwyceni komfortem gry na małych progach. Dzięki stali nierdzewnej problem niskiej trwałości małych progów został skutecznie wyeliminowany. 
UWAGA! Jeżeli masz tylko jeden instrument i grasz na nim w kółko kilka ulubionych akordów, to tak małe progi, nawet stalowe, mogą tego na dłuższą metę nie wytrzymać. Idealnym rozwiązaniem dla Ciebie są w takim wypadku progi Rhythm Compound.

Vintage Small 80x43 to oryginalny rozmiar progów instrumentów Fendera z lat 50-tych i 60-tych. W następnych dekadach wyparty przez progi medium i jumbo, głównie ze względu na trwałość i łatwiejsze podciąganie strun. Dobry do gry rytmicznej i do instrumentów utrzymanych w stylu vintage (szczególnie w opcjonalnym matowym wykończeniu, przypominającym wizualnie progi NS).

Medium 95x47 to obecnie jeden z najpopularniejszych rozmiarów szczególnie do gitar typu Strat/Tele i wszystkich innych z przetwornikami single coil. Nieco szerszy i wyższy od progów vintage zapewnia doskonały komfort gry wszystkimi współczesnymi technikami. Bardzo uniwersalny - równie dobrze sprawdza się w grze rytmicznej i solowej. Na takim rozmiarze grają Vai i Satriani - wcale nie na Jumbo (!).

Medium Wide 104x47 jest najczęściej wybieranym rozmiarem przez moich klientów. I słusznie. Gdybym musiał mieć tylko jeden rozmiar progów w ofercie, to również wybrałbym właśnie ten. Nieco szerszy od Medium doskonale nadaje się do wszystkich wspólczesnych gitar z humbuckerami, czyli Gibsonów, PRS-ów itp. Wyższy od progów vintage dla łatwiejszego podciągania strun i swobodnego stosowania innych nowoczesnych technik gry. Bardzo uniwersalny - świetnie nadaje się do gry rytmicznej i solowej, a także do gitary basowej.

Medium High 90x55 to stosunkowo wąskie i bardzo wysokie progi. Wyraźnie czuć je pod palcami przy szybkich zmianach pozycji. Przy grze akordowej łatwo też o nieczystości spowodowane zbyt silnym dociskaniem strun do progów. Za to przy podciąganiu strun nie ocierasz już opuszkami palców o podstrunnicę. W połączeniu z idealną gładkością stalowych progów daje to niesamowity komfort przy podciąganiu strun, szerokim wibracie, wibracie akordów, pull-off-ach itp. Jeżeli masz bardzo żywiołowy styl gry i trochę talentu w stylu JHX, to może to być dobry wybór...

Vintage Jumbo 104x37 to progi niskie i szerokie, bardzo zbliżone wymiarowo do stosowanych w latach 50-tych i 60-tych progów jumbo w instrumentach Gibsona. Na ówczesne czasy te progi były faktycznie całkiem duże, jednak przy dzisiejszych standardach należałoby je raczej zaliczyć do średnich. Bardzo łagodne dla palców, doskonałe do płynnych zmian pozycji i glissand. Popularne wśród gitarzystów jazzowych stosujących tradycyjne techniki gry. Raczej za niskie do swobodnego podciągania strun. Jak wszystkie szerokie/niskie progi mogą mieć niestety problemy z intonacją (nawet przy idealnie wykończonej koronie).

Jumbo 110x57 to największy rozmiar w mojej ofercie - progi szerokie i bardzo wysokie. Spopularyzowane w latach 80-tych i 90-tych przez producentów gitar "wyścigowych" takich jak Charvel/Jackson, Kramer czy Ibanez. Wysokie progi sprzyjały, rodzącym się jak grzyby po deszczu, nowym technikom gry i przypadły do gustu wirtuozom gitary nowego pokolenia. Obecnie straciły trochę na popularności, ale nadal mają wiernych zwolenników szczególnie wśród gitarzystów heavymetalowych. Z racji dużej masy i wyjątkowej trwałości popularne są również wśród gitarzystów basowych, szczególnie tych o ambicjach solowych.

Rozmiary specjalne - progi o zmiennej geometrii (dla porównania rozmiar Medium 95x47 zaznaczony linią przerywaną):

Progi o zmiennej geometrii Compound Frets mają różne wymiary w zależności od pozycji na gryfie. Pierwsze progi są szersze i/lub niższe, natomiast ostatnie są węższe i/lub wyższe. Każdy próg w innym rozmiarze to oczywiście bardzo skomplikowane technicznie rozwiązanie, ale pozwala łączyć w jednym instrumencie zalety różnych rozmiarów progów. 

Medium Compound 104/95x47 to najprostsze dopasowanie rozmiaru progów do pozycji na gryfie. Progi od I do XI są w rozmiarze Medium Wide 104x47, a od XII wzwyż w rozmiarze Medium 95x47. Szersze progi w niższych pozycjach ułatwiają zmianę pozycji, glissanda i zwiększają trwałość progów. Węższe progi w wyższych pozycjach poprawiają z kolei intonację i ułatwiają podciąganie strun.

Compound Jumbo 108x36/51 to progi o stałej szerokości na całej długości gryfu. Wysokość i kształt korony zmienia się w następujący sposób. Pierwsze progi są niskie i stosunkowo płaskie. Przy szerokim rozstawie progów w niskich pozycjach gryfu nie wpływa to ujemnie na intonację, zwiększa trwałość i zapewnia komfort gry rytmicznej. Kolejne progi są stopniowo coraz wyższe, co ułatwia grę solową i podciąganie strun. Szerokie progi w wysokich partiach gryfu, gdzie odległości pomiędzy progami są mniejsze mogłyby już spowodować problemy z intonacją. Aby tego uniknać, korony wyższych progów mają specjalny kształt - bardziej trójkątny niż półokrągły (rysunek tego nie pokazuje). Rozmiar ten polecany jest gitarzystom jazzowym stosującym różne techniki gry (w tym mocne podciąganie strun) oraz wszystkim gitarzystom basowym (progi te posiadają dużą masę i bardzo mocny korzeń).

Rhythm Compound 110/95/80x37 to progi zaprojektowane specjalnie do gitary akustycznej, dla gitarzystów rytmicznych/akompaniujących grających głównie podstawowe akordy na kilku pierwszych progach. Jeżeli w Twojej gitarze wytarty jest mocno II i III próg od grania D-duru i G-duru, a progi powyżej VII wygladają jak fabrycznie nowe, to jest to idealny rozmiar dla Ciebie. I tak, progi od VIII wzwyż to tradycyjne małe Small 80x37, gwarantujące doskonałą intonację w każdej pozycji i komfort gry rytmicznej. Progi IV-VII i I-III są tej samej wysokości, ale są przy tym znacznie szersze - odpowiednio 0.095" i 0.110". Dzięki temu progi, na których grasz najczęściej, są o wiele bardziej trwałe. Nie obawiaj się z tego powodu problemów z intonacją - przy szerokim rozstawie progów w niskich pozycjach gryfu nie ma takiego zagrożenia. Jeżeli grasz w tym stylu na innej gitarze (np. elektrycznym Telecasterze), to oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozmiar ten zainstalować w Twoim ulubionym instrumencie. 

Lead Compound 110/90x55 to progi wyłącznie dla gitarzystów solowych. Bardzo wysokie na całej długości gryfu do komfortowej gry różnymi współczesnymi technikami. Bardzo szerokie poniżej XII progu dla złagodzenia szybkich zmian pozycji i wąskie od XII progu wzwyż dla lepszej intonacji i łatwiejszego podciągania strun. 
UWAGA! Jeżeli masz grube palce lub niedoskonałą technikę, to lepiej wybierz standardowe Jumbo 110x57.

Custom Compound 90x40/55 to progi dla wszystkich tych, którzy nie mogą się zdecydować czy chcą mieć w swoim Straciku/Telesiu progi Vintage czy Medium. W niskich partiach gryfu przypominają bardziej progi Vintage (niskie - lepsze do gry rytmicznej), a w wyższych "przeistaczają" się w progi Medium (wyższe - bardziej uniwersalne). 

DeLuxe Compound 110/90x45/55 to najbardziej uniwersalne progi w całej mojej ofercie. Szerokość od I do XI progu wynosi 0.110", a od XII  wzwyż 0.090". Wysokość progów stopniowo rośnie od 0.045" dla I progu do 0.055" dla ostatniego progu. Tak więc w niższych partiach gryfu mamy progi o charakterze medium-wide, bardzo uniwersalne ze wskazaniem na riffy, a w wyższych o charakterze medium-high, idealne do gry solowej. Taki mix możliwości to doskonałe narzędzie dla prawdziwych wirtuozów gitary elektrycznej. Jeżeli dysponujesz nienaganną techniką gry to te progi zostały stworzone specjalnie dla Ciebie!

Ultra Compound 104/90x33/55 to wersja progów DeLuxe o większej różnicy wysokości progów. Pierwszy próg ma tylko 0.033" wysokości i przy szerokości 0.104" zbliżony jest do progów Vintage Jumbo - rozmiar idealny do tradycyjnego rytmicznego grania. Wysokość kolejnych progów szybko rośnie i w połowie gryfu osiąga rozmiar progów Medium z całą ich uniwersalnością. Od XII progu wzwyż szerokość wynosi już tylko 0.090", a wysokość rośnie aż do 0.055" dla ostatniego progu tworząc w tym obszarze doskonałe warunki do wirtuozerskich popisów. 

Wybór rozmiaru progów

Zdecydowanie radzę wybierać standardowe rozmiary progów do danego typu instrumentu. Inne możesz wybrać tylko wtedy, gdy masz 100%-ową pewność, że wiesz co robisz. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości - lepiej pozostań przy rozmiarze standardowym.
Jeżeli odwiedzisz mój serwis osobiście, będziesz mógł wziąć do ręki gitary demonstracyjne i wypróbować różne rozmiary progów. Wybór nie będzie wtedy większym problemem. Jeżeli musisz to zrobić na odległość, to poniższe wskazówki powinny Ci pomóc. Dobrym punktem wyjścia jest oczywiście rozmiar progów jaki aktualnie posiadasz w swojej gitarze. Jeżeli nie potrafisz go zmierzyć, ja to zrobię po otrzymaniu instrumentu i wtedy wspólnie podejmiemy decyzję, czy nowe progi mają być takie same, czy np. trochę szersze lub trochę wyższe.

Zalecane rozmiary progów do różnych typów instrumentów (rozmiar standardowy zaznaczono linią pogrubioną):

Gitara Klasyczna (i każda inna z nylonowymi strunami) - Small 80x37 i nie warto tu nic kombinować.

 Gitara Akustyczna (z metalowymi strunami) - Small 80x43 to najlepszy wybór w 90% przypadków. Jeżeli jesteś gitarzystą typowo rytmicznym/akompaniującym, grającym w kółko te same akordy na kilku pierwszych progach to wybierz znacznie trwalsze Rhythm Compound 110/90/80x37. Jeżeli traktujesz gitarę akustyczną jako instrument solowy i lubisz mocno podciągać struny to wybierz Medium 95x47.

Stratocaster/Telecaster (i wszystkie inne podobne gitary z przetwornikami single coil) - obecnie najpopularniejsze to Medium 95x47. Rozmiar Vintage Small 80x43 odpowiedni jest do instrumentów vintage. Jeżeli jesteś gitarzystą solowym i lubisz mocno podciągać struny lub marzy Ci się żłobiona podstrunnica to wybierz Medium High 90x55. Jeżeli nie możesz się zdecydować to wybierz Custom Compound 90x40/55 - progi te łączą w sobie zalety wszystkich pozostałych.

 Les Paul (i wszystkie inne podobne gitary z humbuckerami) - obecnie najpopularniejsze to Medium Wide 104x47. Jeżeli jesteś gitarzystą solowym i lubisz duże wysokie progi to wybierz Jumbo 110x57. Do instrumentów vintage i dla gitarzystów jazzowych odpowiednie będą niskie progi Vintage Jumbo 104x37. Zalety wszystkich trzech rozmiarów możesz połączyć wybierając progi Compound Jumbo 108x36/51 lub Ultra Compound 104/90x35/55. 

Super Strat i Heavy Metal (czyli wszystkie wyścigowe i heavy metalowe gitary typu Jackson, Kramer, Jbanez, ESP) - instrumenty te najczęściej wyposażone są fabrycznie w progi jumbo. Jeżeli takie progi Ci odpowiadają, wybierz rozmiar Jumbo 110x57 lub Lead Compound 110/90x55. Jeżeli jesteś gitarzystą rytmicznym i fabryczne progi były dla Ciebie zbyt duże, wybierz Medium Wide 104x47 lub Medium Compound 104/95x47. Najbardziej uniwersalne do tego typu gitar są progi DeLuxe Compound 110/90x45/55.

Gitara Basowa - najbardziej popularne obecnie rozmiary to Medium Wide 104x47 i Jumbo 110x57. Pierwszy rozmiar lepszy będzie do instrumentów klasycznych. Drugi do nowocześniejszych, szczególnie jeżeli masz ambicje solowe. Jeżeli grasz na strunach stainless steel z okrągłą owijką i/lub wiesz z doświadczenia, że szybko niszczysz progi, to również wybierz Jumbo 110x57. Najbardziej uniwersalne i również bardzo trwałe są progi Compound Jumbo 108x36/51.

Gitara Rytmiczna - jeżeli jesteś gitarzystą wyłącznie rytmicznym, grasz tylko akordami lub tylko rify i rzadko podciągasz struny, albo masz kilka gitar i jedną z nich chcesz przeznaczyć wyłącznie do podkładów, to najlepszym rozwiązaniem są jak najmniejsze progi. Wąskie, aby instrument idealnie stroił i niskie, aby się na nim grało wygodnie i czysto, bez ryzyka naciągania strun przy zbyt mocnym dociskaniu do podstrunnicy. W przypadku tradycyjnych progów NS taki wybór miał jednak jedną ogromną wadę - bardzo szybkie zużycie progów i konieczność częstej wymiany przy braku możliwości ich wyrównywania (za niskie). Stąd rozwiązanie to nie było zbyt popularne. Obecnie, gdy dostępne są już progi ze stali nierdzewnej i problem trwałości przestał istnieć, małe rozmiary wracają do łask. Najmniejsze oferowane przeze mnie progi Small 80x37 wydają się być zatem idealne nie tylko do gitary klasycznej, ale również do ciężkich metalowych rifów. Jeżeli wiesz z doświadczenia, że szybko potrafisz "zarżnąć" kilka pierwszych progów to pomyśl o Rhythm Compound 110/95/80x37 - pewnie warto!

Gitara solowa - jeżeli jesteś gitarzystą typowo solowym lub masz kilka instrumentów i jeden z nich chcesz przeznaczyć wyłącznie do solówek, to wybierz progi wysokie: Jumbo 110x57, Medium High 90x55 albo Lead Compound 110/90x55. Jeżeli chcesz utrzymać bardziej uniwersalny charakter swojego wiosła to wybierz DeLuxe Compound 110/90x45/55 - nie ma lepszych progów na rynku.

Gitara Hollow/Semi-Hollow Body - naturalnym wyborem są progi o jak najmniejszej masie, czyli Small 80x37.

Gryfy Scalloped - obecnie nie oferuję usługi żłobienia podstrunnicy i nie wymieniam progów w gitarach z taką podstrunnicą. Dla tych konstrukcji dostępna jest tylko usługa wyrównywania progów. Jednak dla wszystkich gitarzystów, którzy nie lubią podczas gry dotykać palcami podstrunnicy, mam w ofercie dwa rozmiary bardzo wysokich progów, dających "wrażenia" zbliżone do gry na gryfach scalloped. Osobiście uważam, że żłobienie podstrunnicy miało sens w czasach, gdy na rynku były dostępne jedynie małe rozmiary progów. Dzisiaj przy progach o wysokości .055" czy .057" nie widzę już takiej potrzeby. Rozmiar Jumbo 110x57 odpowiedni będzie do gitar typu LP, Super Strat i Heavy Metal, a znacznie węższy Medium High 90x55 będzie lepszy do Strata i Telecastera.

Banjo, Mandolina i inne instrumenty strunowe z progami - przyznam się, że nigdy nie wymieniałem progów w innych instrumentach poza gitarami, ale chętnie podejmę się takiego wyzwania. Do małych instrumentów odpowiedni będzie rozmiar Small 80x37.

Geometria podstrunnicy

Nie mniej ważną sprawą od rozmiaru progów jest kwestia wyboru odpowiedniej geometrii podstrunnicy.
Mam tu na myśli przede wszystkim promień podstrunnicy oraz relief statyczny.

Promien Podstrunnicy

Promień podstrunnicy ma bezpośredni wpływ na komfort gry. Mały promień (7.25" - 10") jest bardzo wygodny przy łapaniu akordów barre, ale stwarza problemy przy grze solowej. Przy mocnym podciąganiu struny brzęczą, a nawet zupełnie gasną.  Aby temu zapobiec musimy podwyższyć akcję strun, a to nie poprawia komfortu. Do gry solowej i swobodnego podciągania strun przy niskiej akcji, potrzebny jest większy promień (14" -16"). Rytmiczne granie na tak płaskim gryfie nie jest już jednak tak wygodne. Tak więc, jest to klasyczne coś za coś. Kompromisowym rozwiązaniem jest średni promień podstrunnicy w okolicach 12", wystarczająco wygodny do gry rytmicznej i wystarczająco płaski do w miarę swobodnego podciągania strun przy grze solowej. Optymalnym rozwiązaniem, przynajmniej teoretycznie, jest zmienny promień podstrunnicy (tzw. compound radius). Mniejszy przy główce (np. 10") i większy przy desce (np. 16"). To umożliwia wygodne granie akordów w niskich pozycjach i swobodne podciąganie strun w wysokich pozycjach. W praktyce jednak, zmienny promień podstrunnicy tak bardzo komplikuje proces produkcji gryfu, iż ostateczny rezultat jest często znacznie gorszy od zamierzonego. Po wielu latach faworyzowania zmiennego promienia, uważam dziś, że stały promień, odpowiednio dobrany do instrumentu i techniki gry, w połączeniu z perfekcyjnym wykonaniem i optymalnym reliefem gryfu, jest rozwiązaniem w praktyce lepszym.

Oferuję następujące promienie podstrunnicy: 7.25", 9.5", 10", 12", 14", 16", 20" oraz gryf płaski. 

Poniższy rysunek przedstawia fragment przekroju poprzecznego gryfu z naniesionymi promieniami podstrunnicy. 
Zwróć uwagę, iż nawet tak duży promień jak 20" daje wyraźne zaokrąglenie podstrunnicy w gitarze klasycznej w porównaniu z podstrunnicą zupełnie płaską. Zauważ też, że różnica pomiędzy 9.5" a 10" jest tak mała, iż nie należy zastanawiać się nad wyborem: która z nich będzie lepsza - śmiało możesz przyjąć, że obie są praktycznie takie same.

Najprostszym wyborem jest pozostawienie takiego promienia, jaki jest obecnie w Twojej gitarze. Oczywiście nawet w tym wypadku, promień jest nakładany od nowa, tak aby zlikwidować wszelkie skrzywienia i wypaczenia gryfu oraz nadać mu odpowiedni relief. Jeżeli zależy Ci na bardzo niskiej akcji strun i lubisz mocno podciągać struny, powinieneś wybrać promień większy o 2 - 3 cale. Nakładanie jeszcze większego promienia wiąże się już z ryzykiem przeszlifowania markerów/inkrustacji na podstrunnicy i nie jest zalecane. Wybór mniejszego promienia niż oryginalny raczej się nie praktykuje, ale oczywiście istnieje taka możliwość.

Fabryczne i zalecane zmiany promienia podstrunnicy dla popularnych modeli gitar:

Vintage Fender 7.25" - zalecana zmiana na 9.5"

Fender współczesny (większość modeli) 9.5" - bez zmiany lub zmiana na 12"

Gibson (większość modeli) 12" - bez zmiany lub zmiana na 14"

Super Strat i Heavy Metal (większość modeli różnych firm) 14" - 16" - bez zmian

Gitara Klasyczna płaski gryf - zalecana zmiana na 20"

Gitara akustyczna - bez zmian lub zmiana na 10"

Gitara rytmiczna - zalecany 10" lub 12"

Gitara solowa - zalecany 16" lub 14"

Precission Bass - zalecany 12"

Jazz Bass - zalecany 14"

Bass 5-strunowy - zalecany 16"

Relief

Dzięki bardzo zaawansowanej technologii posiadam możliwość nakładania reliefu statycznego na każdy gryf przy okazji wymiany progów i w ograniczonym zakresie również przy okazji wyrównywania progów. Obok idealnie równych progów jest to warunek niezbędny do uzyskania ultraniskiej akcji strun. Wielkość reliefu i jego kształt dobieram indywidualnie do każdego instrumentu z uwzględnieniem oczekiwań/preferencji klienta odnośnie akcji strun i jego techniki gry. Bezpośredni kontakt z klientem jest w tym miejscu bardzo pożądany.

Dla osiągnięcia optymalnych rezultatów, przed wykonaniem usługi muszę posiadać następujące informacje:

• rozmiar i marka/model strun
• strój
• preferowana akcja strun
• używane techniki gry
• uprawiany gatunek muzyki

Wykończenie progów, podstrunnicy i gryfu

Korony progów

Wysoki Połysk

Standardowo, korony progów polerowane są na lustrzany połysk. W przeciwieństwie do tradycyjnych progów, które już po kilku tygodniach od polerowania tracą połysk (śniedzieją), progi ze stali nierdzewnej zachowują lśniący wygląd na zawsze. Dodatkowo stalowe progi nie mają, charakterystycznego dla tradycyjnych progów, zółtawego zabarwienia, przez co lepiej komponują się wizualnie z innymi metalowymi (chromowanymi) elementami gitary. Starannie wyszlifowane i wypolerowane, są przy tym idealnie gładkie, co zapewnia nieosiągalny do tej pory komfort gry i otwiera przed każdym gitarzystą nowe możliwości. Gwarantuję Ci, że na stalowych progach będziesz grał szybciej, czyściej i z większym polotem, a wszystko to przy mniejszym wysiłku i na większym luzie.

Mat

Chociaż przeważająca większość moich klientów zachwycona jest lśniącym wyglądem stalowych progów, to jednak znalazł się wreszcie i taki, któremu ten połysk ewidentnie przeszkadzał. Faktycznie, w starym, mocno wyeksploatowanym instrumencie, gdzie wszystko jest brudne, matowe, odrapane i przyrdzewiałe, nowe lśniące stalowe progi wyglądają jak z innej bajki - po prostu nie pasują. Uświadomiwszy sobie ten fakt, wprowadziłem do oferty opcjonalne matowe wykończenie stalowych progów, wizualnie bardzo zbliżone do progów NS18%. Oczywiście progi wykończone w ten sposób zachowują wszystkie zalety stalowych progów, w tym trwałość, gładkość i komfort gry.

Końcówki progów

Oferuję trzy warianty wykończenia końcówek progów: standardowe Soft Feel, awangardowe Hard Feel i luksusowe Round Feel.

Soft Feel to standardowe wykończenie stosowane przez większość lutników i producentów wysokiej klasy gitar. Końce progów ścina się pod kątem około 35°, następnie ostre krawędzie zaokrągla się. Progi starannie wykończone w ten sposób dobrze wyglądają i są łagodne dla palców.

Hard Feel to nowy rodzaj wykończenia końcówek progów przeznaczony dla gitarzystów o nienagannej technice gry. Zauważ, że przy prawidłowej technice palce i dłoń w zasadzie nigdy nie dotykają końcówek progów - nie ma więc potrzeby przesadnie ich zaokrąglać. Po ścięciu końcówek wystarczy tylko delikatnie stępić ostre krawędzie, aby przy przypadkowym dotknięciu nie pokaleczyć się. Dzięki takiemu wykończeniu skrajne struny mają szerszy margines i ryzyko spadnięcia struny z progu, np. przy mocniejszym wibracie, jest zminimalizowane. Jeżeli zdarza Ci się od czasu do czasu "zjechać" struną z gryfu i to Cię wkurza, to końcówki Hard Feel mogą ten problem rozwiązać.

Round Feel to wykończenie końcówek progów na półokrągło. Bardzo pracochłonne, stąd rzadko spotykane nawet w najdroższych instrumentach lutniczych. Przy twardych stalowych progach jeszcze bardziej wymagające. Progi wykończone w ten sposób wyglądają przepięknie, szczególnie w podstrunnicach z bindingiem.

Nacięcia pod progi

Vintage Style

Tradycyjnie, nacięcia pod progi, widoczne na krawędzi podstrunnicy w gryfach bez bindingu, wykończone są jedynie lakierem, pod którym znajduje się korzeń progu, ścięty na równo z krawędzią podstrunnicy. Korzeń progu w przekroju poprzecznym ma niestety różne i nieregularne kształty, stąd nie każdemu podoba się takie wykończenie.
UWAGA! Wykończona w ten sposób krawędź podstrunnicy jest bardzo wrażliwa na zmiany klimatyczne. W porze suchej (pod koniec okresu grzewczego w naszym klimacie) drewno (szczególnie klonowe) kurczy się i dlatego końcówki progów mają tendencję do wychodzenia na zewnątrz podstrunnicy, co może drażnić a nawet ranić palce i dłonie. Z kolei w porze wilgotnej (jesień) drewno pęcznieje i końcówki progów chowają się w podstrunnicy, ale ponieważ w niczym nam to specjalnie nie przeszkadza, często nie zauważamy nawet tego zjawiska. 
Najlepszym sposobem na ominięcie problemu wychodzących końcówek jest wykonanie operacji wymiany progów w porze suchej, czyli w okresie grzewczym (zima). Jest to szczególnie zalecane dla gryfów z klonową podstrunnicą, dlatego w moim serwisie gitary z klonową podstrunnicą są w tym okresie przyjmowane poza kolejnością (w miarę możliwości).

Modern Style

Obecnie wielu producentów gitar stosuje inną metodę wykańczania nacięć. Korzenie progów podcina się tak, jak do gryfu z bindingiem, aby nie były widoczne, a nacięcia pod progi wypełnia szpachlą w kolorze podstrunnicy. Ponieważ kolor i struktura szpachli nigdy nie są identyczne jak kolor i struktura drewna podstrunnicy, nacięcia pod progi nadal pozostają mniej lub bardziej widoczne, ale wszystkie mają teraz regularny kształt i są jednakowe. Wykończona w ten sposób krawędź podstrunnicy jest też mniej wrażliwa na zmiany klimatyczne, co może ustrzec nas przed problemem wychodzących końcówek progów w porze suchej.

Gwarancja

Każda usługa wymiany progów wykonana w moim serwisie w dowolnej porze roku i w dowolnym instrumencie objęta jest roczną gwarancją bezpłatnej poprawy na wypadek wychodzenia końcówek progów w wyniku zeschnięcia się drewna.

Podstrunnica

Ponieważ w prowadzonym przeze mnie procesie wymiany progów zawsze szlifuję podstrunnicę, po montażu i obróbce progów podstrunnica musi być ponownie wykończona. 
Oferuję kilka rodzajów wykończenia podstrunnicy w zależności od drewna z jakiego jest wykonana i gustu klienta.

Palisander, Heban (i inne podobne)

• surowe polerowane drewno (przeznaczone do samodzielnego wykończenia przez klienta preferowanym specyfikiem)
• Lemon Oil  (ładny kolor, minimalna ochrona, konieczność częstego odnawiania)
• Fingerboard Oil (ładny kolor, większa ochrona i trwałość - standardowe wykończenie)

Na życzenie klienta podstrunnica hebanowa może być poczerniona specjalną bejcą dla wzmocnienia koloru i szlachetniejszego wyglądu. Zabieg powszechnie stosowany przez wszystkich producentów gitar. Nie brudzi palców po wyschnięciu!

Klon

• Oil/Wax (tradycyjne matowe olejowo-woskowe wykończenie popularne w droższych instrumentach typu custom i seryjnych gitarach MM)
• Lakier Matowy (jak w oryginale)
• Lakier Połysk (jak w oryginale)

Gryf

Generalnie nie zajmuję się obecnie lakierowaniem całych instrumentów, ale widząc niejednokrotnie mocno wyeksploatowane powłoki lakiernicze na tylnej stronie gryfu mam do zaoferowania klientom następujące opcje nowego wykończenia:

• Tung Oil (usunięcie starego lakieru z całej powierzchni gryfu z wyjątkiem przodu główki + tradycyjny finisz olejowo-woskowy)
• Lakier Połysk lub Satyna (tylko dla gryfów z klonową podstrunnicą)

Obie opcje dotyczą wyłącznie gryfów przykręcanych do deski (konstrukcja bolt-on).

Proces wymiany/montażu

Usługa wymiany progów sprowadza się najczęściej do następujących czynności:

• wyrwanie starych progów
• oczyszczenie podstrunnicy
• nabicie nowych progów
• wykończenie końcówek progów
• wyrównanie szczytów progów
• naolejenie podstrunnicy.

Nawet w dużych i dobrych serwisach operacje te wykonywane są z reguły na przysłowiowych kolanach, stąd efekt końcowy bywa bardzo różny i rzadko dorównuje nawet przeciętnej jakości fabrycznej.

A oto jak wygląda proces wymiany progów w moim serwisie:

1. Sprawdzenie geometrii podstrunnicy i skuteczności działania pręta. Informacje zebrane podczas tych pomiarów są później wykorzystywane przy ustalaniu kształtu i wielkości reliefu statycznego i tzw. kontry, które nadawane są w operacji wyrównywania podstrunnicy.
2. Wyrwanie starych progów.
3. Montaż gryfu (lub całej gitary) w specjalnym oprzyrządowaniu  przeznaczonym do obróbki podstrunnicy i progów, skonstruowanym przeze mnie wyłącznie do tego celu, na bazie 20 letnich doświadczeń i badań. Oprzyrządowanie to wykonane jest ze stali (w całości waży ponad 300kg) i gwarantuje ultra-stabilne zamocowanie gryfu oraz precyzję obróbki z dokładnością do tysięcznych części milimetra (!). Najważniejszą rzeczą jest jednak to, iż wszystkie operacje od 5 do 10 wykonywane są z tzw. jednego zamocowania.
4. Wprowadzenie odpowiednich naprężeń kształtujących relief statyczny i tzw. kontrę. Do uzyskania ultraniskiej akcji strun, niezbędny jest relief statyczny, a przy słabo działającym pręcie również tzw. kontra. Zaawansowane oprzyrządowanie pozwala mi dowolnie i niezależnie kształtować i jedno i drugie. Dla strun wiolinowych relief może być mniejszy, a dla basowych większy.
5. Wyrównanie podstrunnicy. Najważniejszym etapem całego procesu wymiany progów w gitarze nie jest wcale sam montaż nowych progów, ale właśnie obróbka i przygotowanie podstrunnicy. Nie natknąłem się jeszcze na używaną gitarę, która miałaby prosty gryf. W celu zlikwidowania wszelkich wypaczeń i zwichrowań powstałych na skutek usychania się drewna, zmęczenia materiału i niedokładnej obróbki fabrycznej, przy każdej wymianie progów zawsze szlifuję podstrunnicę i nadaję jej nowy promień. Przeprowadzenie tej operacji na gryfie już używanym, naturalnie wysezonowanym i ułożonym pod wpływem wieloletniego działania strun gwarantuje, że osiągnięta w ten sposób idealna geometria podstrunnicy nie zmieni się po kilku miesiącach czy latach. A to jest właśnie największy problem nowych, nawet najdroższych i najstaranniej wykonanych instrumentów. Nie zamieniaj więc swojej starej wysłużonej gitary na nowy lepszy model - lepiej dołóż do niej parę groszy, a będziesz miał instrument o klasę wyższy od najnowszych i najdroższych customowych cacek.
6. Oczyszczenie i pogłębienie slotów. Ponieważ w mojej technologii podstrunnica podczas wcześniejszej operacji jest dość głęboko szlifowana, szczególnie jeśli był zmieniany promień, nacięcia na progi również wymagają pogłębienia. Dzięki temu nowe progi będą "siedziały" w świeżym drewnie, czyli ciasno i pewnie. Tradycyjną metodą, bez operacji wyrównywania podstrunnicy, nowe progi wbija się w stare, wyszarpane i często zbyt luźne nacięcia, a to rodzi wiele nowych problemów.
7. Montaż progów. Wszystkie progi, nawet te w trudno dostępnych miejscach, wciskane są na prasie. Ponieważ stalowe progi są wyjątkowo trwałe i z reguły nigdy nie będzie potrzeby ich wymiany, dla pewności osadzane są na specjalnym kleju. Progi zainstalowane w ten sposób nie ruszają się i nie wychodzą np. pod wpływem zmian wilgotności czy temperatury.
8. Wykończenie końcówek progów. Stalowe progi są bardzo twarde i precyzyjne wykończenie końcówek, szczególnie w wersji Round Feel, zabiera sporo czasu i wymaga specjalistycznych narzędzi. 
9. Wyrównanie progów. Dzięki idealnie przygotowanej podstrunnicy i prowadzeniu wszystkich operacji z jednego zamocowania, progi po montażu są tak równe, że wymagają jedynie minimalnego przeszlifowania. Nie tracą w ten sposób zbyt wiele na wysokości, trzymając się założonego rozmiaru i kształtu. 
10. Przywrócenie korony progów jest niezbędne, jeżeli chcemy, aby instrument dobrze stroił na progach, szczególnie jeśli te progi są szerokie. Jest to operacja bardzo pracochłonna, stąd w warunkach produkcji seryjnej przeważnie pomijana.
11. Polerowanie progów ze stali nierdzewnej ma znacznie większy sens, niż progów tradycyjnych, ponieważ stalowe progi nie śniedzieją z czasem. Raz wypolerowane, zachowują swój lśniący wygląd na zawsze. Są przy tym idealnie gładkie i śliskie. Dla osiągnięcia maksymalnych rezultatów operacja polerowania progów przeprowadzana jest dwukrotnie: przed montażem i na końcu, po przywróceniu korony.
12. Wykończenie podstrunnicy. Gruntownie odnowiona, a w zasadzie na nowo wykonana podstrunnica, w zależności od wyboru klienta, wykańczana jest olejem lub lakierem. W efekcie końcowym otrzymujemy podstrunnicę nie tylko doskonałą pod względem technicznym, ale również pod względem estetycznym.

Tak prowadzony proces wymiany progów jest może nieco bardziej skomplikowany i przez to nieco droższy niż u konkurencji, ale daje gwarancję  najwyższej jakości usług, z której jestem znany.

Gwarancja 100%-owej Satysfakcji!

Usługa wymiany progów objęta jest gwarancją 100% satysfakcji wg prostej zasady: jeżeli nie jesteś zadowolony z rezultatów, zwracam kasę!

Nowe ceny podane są na stronie głównej!

WYMIANA PROGÓW - progi ze stali nierdzewnej

WYRÓWNYWANIE PROGÓW - ultra-niska akcja strun

WYMIANA SIODEŁKA I DOCISKACZA STRUN

WYMIANA KLUCZY - klucze z blokadami

WYMIANA MOSTKA I TREMOLA - tremolo Wilkinson

WYMIANA ZACZEPÓW NA PASEK - Straploki

WYMIANA WKRĘTÓW I ŚRUBEK - wkręty ze stali nierdzewnej

EKRANOWANIE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO

NAPRAWY I MODYFIKACJE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO - wymiana przetworników

REGULACJE

POZOSTAŁE USŁUGI